مهم ترین اقدامی که در دوره مدیرتم انجام دادم بالابردن توقع و سطح مطالبه شهروندان از شهرداری بیرجند بود این گفته بیست و ششمین شهردار بیرجند، مردی از خطه لرستان و زاگرس بود که زمان انتخاب شدن تردید های زیادی درباره موفقیتش بود اما اکنون تردیدها رو کنار گذاشته و از او به عنوان یکی از بهترین شهرداران تاریخ مرکز استان یاد می شود. در یک صبح زمستانی سرد مهمان دفتر ایشان در شهرداری بودیم تا درباره موضوعات شهری بدون تعارف با ایشان به گفتگو بپردازیم.
مردم بیرجند را همشریان خودم می دانم
محمد علی جاوید که سابقه شهرداری یاسوج را نیز دارد به تفاوت های این دو مرکز استان پرداخت و می گوید: این دو شهر به لحاظ اقلیمی، گیاهی، خلق و خو کاملا متفاوت هستند و مردمان بیرجند خونگرم، مهمانواز و آرامی هستند. جاوید با بیان اینکه مطالبه گری از شهرداری وجود داشت اما توقع مردم بسیار کم بود، می افزاید: به لحاظ اخلاقی و شرعی برای خدمت رسانی به مردم همه تلاشم را کردم و مردم بیرجند را همشریان خودم می دانم. جاوید به پذیرفتن شهرداری مرکز استان خراسان جنوبی اشاره و عنوان می کند: قبل از پذیرفتن مسئولیت شهرداری با هیچ کدام از مسئولان شهری ارتباط نداشتم و با تماسی که از طرف شورای شهر بیرجند با من شد برنامه خودم را به این شورا ارائه کردم. وی تصریح می کند: قبل از پذیرفتن مسئولیت در سفر غیر رسمی اطلاعات شهری را جمع آوری کردم تا بهتر بتوانم فعالیت های خودم را انجام بدهم. شهردار بیرجند به کمبود اطلاعاتش را از مرکز استان پیش از آغاز مسئولیت اشاره و اضافه می کند: اما به لحاظ شاخص های برنامه ریزی شهری مثل جمعیت، قلیم، فرهنگ و … برنامه ریزی انجام می شود تا بهتر بتوانیم کمبودها را رفع کنیم.
شهروندان و شورای شهر کمک دهنده به شهردار هستند
شهردار بیرجند با بیان اینکه کار کردن سخت نیست، می گوید: در هر محیطی دو عامل شهروندان و شورای شهر نقش زیادی در پیشبرد برنامه ها دارد. وی به تشریح این عوامل پرداخت و اظهار داشت: شهروندان قانونمند، با فرهنگ، مطالبه گری در چارچوب قانون و آشنا با مولفه های شهری کمک زیادی در توسعه شهری دارند که در بیرجند به یقین رسیدم این ویژگی در مردمان این شهر وجود دارد. جاوید به همدلی شورای اسلامی بیرجند نیز اشاره و تاکید می کند: در حوزه مدیریت شهری اینکه با چه شورایی کار کنید بسیار مهم است و اگر فرد متخصص و با تجربه باشد اما همدلی لازم در شورا وجود نداشته باشد، فعالیت ها به سرانجامی نخواهد رسید. شهردار با بیان اینکه از زمان تاسیس شوراهای شهر با این نهاد همکاری های زیادی داشتم، می افزاید: شورای شهر بیرجند کاملا قانونمند، بدون نگاه حزبی و جناحی و مداخله ای در روند اجرایی بیرجند نداشتند که باعث شد در محیطی آرام برنامه های شهری پیش برود.
بین مردم و شهرداری فاصله ای نیست
شهردار بیرجند به موضع اعتماد بین مردم و شهرداری اشاره و عنوان می کند: بین شهرداری و مردم فاصله ای وجود ندارد و فعالیت های شهرداری برای مصلحت شهری است. جاید با بیان اینکه باید اطلاع رسانی مناسبی از خدمات شهری انجام بگیرد، خاطرنشان کرد: زمانی که شهروندان خدمات شهرداری را مشاهده کنند،اعتماد بین آنها و شهرداری ایجاد می شود. شهردار بیرجند معتقد است هنوز این فاصله در بیرجند وجود دارد و اعتماد حداکثری وجود نیامده است. جاوید به علت این فاصله اشاره و اضافه می کند: شهرداری وظایف و خدمات زیادی دارند اما منابع مالی انها محدود است و گاها در انتخاب شهرداران
دقت نمی شود که این موارد دلایل مهم فاصله موجود بین شهروندان و مردم می باشد. شهردار بیرجند حصول عوارض در مرکز استان را مناسب ارزیابی و می گوید: غیر از گروه های خاص، شهروندان بیرجندی به عوارض شهرداری مقید هستند که بیانگر فرهنگ بالای این خطه است.
شعارها تاریخ مصرف دارند
در سال های گذشته شعارها و القاب زیادی به پروژ های شهری بیرجند مانند اولین دریاچه مصنوعی شرق کشور داده شد که باعث به سخره گرفتن مدیریت شهری مرکز استان استان شد. شهردار بیرجند درباره این شعارها و القاب تصریح می کند: اینگونه حرف ها به راحتی گفته می شود اما تاریخ مصرف دارند و نتیجه آن ایجاد فاصله و بی اعتمادی بین شهرداری و مردم است. وی اضافه می کند: اگر پروژه بزرگی را افتتاح کنیم اشکالی ندارد صادقانه به آن بپردازیم اما اگر اینگونه نباشد، دروغ و تاثیر بدی بر مردم خواهد گذاشت. به گفته جاوید هیچ وقت ادعا نکرده و نخواهیم کرد بزرگترین پروژه را به بهره برداری رساندیم چرا که در کشور بسیاری از پروژه های عظیمی اجرایی شده است.
نیرو سازی بزرگترین ضعف شهرداری
جاوید بزرگترین نقطه ضعف شهرداری را نیرو سازی و کادرسازی دانسته و می گوید: داشتن نیروی انسانی توانمند مهم ترین مولفه برای پیشبر سریع فعالیت ها است اما در مرکز استان این ضعف مشهود بود. وی اضافه می کند:.شهرداری حوزه های گوناگونی از قبیل شهرسازی، مالی، فنی و… دارد که متاسفانه در آغاز فعالیتم نیروهای متخصص در آن وجود نداشت. شهردار به چند مورد اشاره و می گوید: حوزه حسابداری و مالی افراد در حوزه های غیر مرتبط حضور داشتند که آنها را به حوزه تخصصی خودشان آوردیم اما تا زمانی که آنها به کار آشنا شوند زمانی زیاد می برد. وی اضافه می کند: علارغم چارچوب سازمانی در اصلا معاونت توسعه منابع انسانی وجود نداشت. به گفته شهردار مسئول هرکدام از واحدها باید از کارشناسان آن بخش مسلط تر باشند تا کار خودشان را بهتر انجام دهند. شهردار بیرجند خاطرنشان کرد:بازسازی ساختار سازمانی شهرداری یک چالش بسیار سنگین بود که اکنون آن را احیا کردیم و نیروهای متخصص در پست های تخصصی به فعالیت می پردازند.
در چارچوب قانون از حق خود دفاع کردیم
جاوید به سختی گرفتن مطالبات شهرداری اشاره و می گوید: با سازمان های گوناگونی چالش داشتیم اما از منافع شهردرای در چارچوب قانون دفاع میکردیم و خارج از قانون نه موضوعی پذیرفته و نه آن را انجام می دادیم. وی به پروژه های نوسازی مدارس اشاره و می افزاید: این پروژه ها اصلا هزینه های مرتبط به صدور پروانه و عوارض قبول نداشتند که متاسفانه برخی از دلایل مانند نظر نهاد بالادستی باعث مطالبه نشدن حق قانونی شهرداری شده بود. جاوید اظهار داشت: متاسفانه بسیاری از سازمان ها چنین حقی را برای شهرداری متصور نبودند و در بسیاری از موارد اختلافات به استانداری می کشید اما در چارچوب قانون از حق خود دفاع کردیم. شهردار تصریح می کند: اکنون هیچ سازمانی عزمی برای ساخت و سازی بدون پرداخت عوارض ساختمانی وجود ندارد.
وصول عوارضات بزرگترین چالش شهرداری
شهردار معتقد است در بیرجند هنوز باید کارهای عظیمی انجام شود تا به نقطه ایدعال برسیم. وی می گوید: در حوزه های گوناگون مانند ترافیک، مبلمان و زیباسازی شهری، توسعه پارک و فضای سبز منابع مالی زیادی می خواهد که دست خالی نمی توانیم و برای رفع کمبود زیرساخت های شهری در بیرجند که باید حتما منابع مالی زیادی داشته باشیم. به گفته جاوید ارتباط و تعامل سازما ن های استان با شهرداری باید افزایش یابد و این نهاد ها شهرداری را بعنوان دستگاه خدمات رسان باید قبول کنند
جاوید بزرگترین چالش دوران مدیریتی را وصول عوارضات می داند و می گوید: در برخی از موارد در قانون موضوعی را قابل قبول نمی دانست اما در بیرجند عرف شده بود که برای تغییر این شهرداری سختی های زیادی کشید.
افزایش چندین برابری بودجه
شهردار بیرجند با بیان اینکه درامد شهرداری در دو محل منابع داخلی و دولتی تامین می شود، تصریح کرد: در زمان مدیریت من منابع دولتی بسیار کم بود و حدود 2 درصد از بودجه شهرداری را شامل می شد. جاوید با بیان اینکه در سال 96 بودجه این سازمان 56 میلیارد بود که 30 درصد ان تحقق پیدا کرده بود، عنوان می کند: اکنون متمم بودجه را به شورای شهر تحویل دادیم و به عدد 250 میلیارد تومان رسیدیم. وی با اشاره به اینکه درآمد شهرداری از عوارض ساختمان سازی است، می گوید: تغییراتی در عوارض ساختمانی دادیم و آن را به دو قسمت حقیقی و حقوقی تقسیم کردیم که در بخش حقیقی که همان شهروندان هستند در هیچ سالی بیشتر از 20 درصد افزایش ندادیم. جاوید با بیان اینکه تعرفه های سازمان های دولتی و غیر دولتی را افزایش دادیم اضافه می کند: استدلال شهرداری این بود این سازمان ها مدیرت عالی آن در تهران قرار دارند و برای عوارض ساختمانی در مرکز استان دیگر مانند بجنورد هزینه بسیاری زیادی نسبت به بیرجند پرداخت می کند که سعی کردیم هزینه ها را یکسان کنیم. وی با بیان اینکه در حصول عوارض پسماند در حد صفر بود، تصریح کرد: در موضوع جرایم کمیسیون ماده 100 میزان جریمه ها بسیار پایین بود و افراد به راحتی پرداخت منی کردند که در این مورد هم ورود کرده و هزینه را افزایش دادیم. شهردار به موضوع تراکم شهری اشاره و خاطرنشان می کند: در کوچه ای که 5 ساختمان 4 طبقه وجود دارد ساختمان 5 طبقه مجوز نمیدهیم چرا که نمای شهری را بهم میزد و اگر خلاف کند جریمه زیادی مالک باید پرداخت کند.
80 درصد مشکلات صنوف آلاینده برطرف شده
شهردار مرکز استان با بیان اینکه بالای 80 درصد از مشکلات صنوف آلاینده برطرف شده، می گوید: این مکان 1300 قطعه برای شغل های آلاینده دارد که بخش زیادی از آن تحویل داده شده است. وی اضافه می کند: فقط 200-300 صنوف باید در زمین شهردرای ایجاد شود که مشکل مالکیتی دارد که به زودی رفع خواهد شد. جاوید به بیان جزییات این مشکل می پردازد و میی افزاید: این زمین در سال 1350 به شهرداری تحویل داده شد اما با ادعای یکی از شهروندان مواجه شدیم که این زمین را وقفی اعلام میکرد به همین خاطر اداره ثبت از صدور سند خودداری کرد. به گفته جاوید اکنون این پرونده در مراجع قضایی در حال بررسی است.
در شمال شهر اقدامات زیادی انجام شده است
شهردار بیرجند به شمال شهر اشاره و می گوید: اینکه محلات گوناگون از نظر توسعه یافتگی تفاوت هایی دارند فقط برای بیرجند نیست و حتی در کشورهای توسعه یافته اینگونه مناطق وجود دارد. وی با بیان اینکه وظیفه ما رفع این محدودیت هاست، می افزاید: مهر شهر بدون فراهم کردن زیرساخت های لازم به بیرجند الحاق شد که اکنون شهرداری با جدیدت به وظایف خود در قبال این منطقه می پردازد. جاوید با بیان اینکه فعالیت های زیادی در شمال شهر انجام شده، عنوان می کند: سرانه فضای سبز در این منطقه بیرجند نزدیک به صفر بود و در بسیاری از محلات آن آسفالتی وجود نداشت که بسیاری از مناطق آن را آسفالت کردیم. شهردار ادامه می دهد: در این مناطق اصلا پارکی وجود نداشت که در اولین اقدام آب را از جنوب شهر به شمال منتقل کردیم. ایجاد یا در حال احداث پارک های آیت ا… بهجت، خطی مهر شهر، الهیه،احمدی روشن و انقلاب مثال های شهردار بیرجند برای توسعه فضای سبز در این مناطق بود. وی با بیان اینکه تا پایان دوران مسئولیت اقدامات بیشتری در این مناطق شاهد خواهیم بود، تصریح کرد: اما نباید همه ی اعتبارات شهر را در یک منطقه هزینه کرد و باید به تناسب در نقاط گوناگون شهر هزینه کنیم. شهردار به توافق با اداره آب و فاضلاب اشاره و می گوید: امسال یک صورت جلسه ای با این اداره منعقد کردیم که تا این تاریخ هر معبری و فعالیت عمرانی را دارید انجام دهید تا بعدش اسفالت کنیم که این کار آغاز شده و تداوم خواهد داشت.
انتقاد به فرهنگسرا به خاطر انتخابات است
شهردار بیرجند به انتقادات برخی درباره فرهنگسرای بیرجند اشاره و می گوید: زیبنده نیست شهری که ادعای فرهنگ و چهره های فرهنگی دارد اما یک زیرساخت فرهنگی نداشته باشد. جاوید اضافه می کند: نزدیک انتخابات شورای شهر هستیم و برخی با افکار پوپولیستی برای جلب نظر مخاطبان بیشتر به چنین موضوعات می پردازند. وی با بیان اینکه بودجه فرهنگسرا جز اعتبارات شمال شهر نیست، عنوان می کند: در سال گذشته کل درآمدهای منطقه یک بیرجند 10 میلیارد تومان بوده است اما اقدامات اساسی که برای زیرساخت های این قسمت از شهر انجام شده خیلی بیشتر بوده است. شهردار به طرح جامع ترافیک بیرجند اشاره و می گوید: این طرح در شورای شهر تصویب شده و در سال آینده روند اجرایی آن شروع خواهد شد. وی اضافه کرد: در این طرح همه زیرساخت های ترافیکی که بیرجند نیاز دارد پیش بینی شده است. جاوید هزینه شرکت مشاور طرح جامع ترافیک را 400 میلیون تومان دانست و می افزاید: خطوط بی آرتی در خیابان طالقانی، تقاطع های غیر همسطح، تعریض خیابان ها از نکات این طرح می باشد.
سازمان ها شهرداری را به عنوان متولی شهر بپذیرند
شهردار بیرجند به موضوع پادگان صفر 4 بیرجند نیز اشاره و می گوید: در سال های گذشته توافقاتی بین اداره کل شهرسازی و ستاد نیروهای مسلح در سطح عالی گرفته شده که قسمت بالای آن برای مسکن و شهرسازی و پایین آن به ارتش در نظر گرفته شده است. جاوید با بیان اینکه باید به نفع زیرساخت های شهری این مناطق استفاده شود، تصریح می کند: شهرداری مالک این مناطق نیست اما با تغییر کاربری خیابان ارتش را تعریض کنیم. وی اضافه می کند: می توانیم بخش زیادی از این منطقه را به فضای سبز برای استفاده شهروندان در نظر بگیریم. به گفته شهردار هنوز در این باره پیگیری در جریان است و امیدواریم شهرداری را بعنوان متولی خدمات شهری را پذیرفته و همرایی کنند.
شهردار بیرجند به موضوع پسماند شهری نیز اشاره و می گوید: چالش اصلی در این باره سرمایه گذاری بخش خصوصی است که چندید بار مناقصه برگزار کردیم که بخش خصوصی همکاری نکرد ناچارا خودمان از بخش منابع داخلی زیرساخت را اماده کردیم.جاوید با بیان اینکه شرکتی در مناقصه برنده شد اما بعد از 5ماه به نتیجه نرسید، عنوان می کند: اکنون شهرداری طرحی را اجرا می کند که از افرادی که به طور خودجوش در واحد های کوچک به جمع آوری کارتون و نایلون می پردازند، استفاده می کند. شهردار با بیان اینکه به کار این واحدها نظارت می کنیم، تصریح کرد: این افراد در مناطق گوناگون حضور دارند و اقدام به جمع آوری می کنند البته باید زیر ساخت های لازم نیز فراهم کنیم.
شهردار بیرجند درباره مهم ترین اقدام دوران مدیرتی اش می گوید: بالابردن توقع و سطح مطالبه گری در بین شهروندان مهم ترین اقدام حضورم در بیرجند بود. جاوید اضافه می کند: مردم دیگر به روزمرگی قانع نیستند و دوست دارند خدمات جدیدی از مسئولان شهری ببینید.
