حکیم نزاری قهستانی
حکیم سعدالدین نزاری قهستانی (۶۴۵-۷۲۰ه.ق.) یکی از شاعران برجسته‌ی ایران در اواخر قرن هفتم و اوایل قرن هشتم ه.ق. بود که حدود سال ۶۴۵ه.ق. در روستای فوداج از توابع بیرجند زاده شد. نزاری پس از تحصیلات اولیه و کسب معارف معمول، در جوانی به امور دولتی مشغول شد اما بعدها از مقامش برکنار و اموالش مصادره گردید. نزاری در جوانی به مناطق مختلفی مانند آذربایجان، گرجستان و ارمنستان مسافرت کرد. حاصل این مسافرت، سفرنامه‌ی منظوم اوست. نزاری از نظر اندیشه، تاثیرات قابل توجهی بر شاعران پس از خود داشته است. جامی شاعر و عارف نامدار قرن نهم ه.ق. برخی از اشعار حافظ را متاثر از نزاری دانسته و معتقد بود که حافظ از شیوه‌ی نزاری پیروی کرده است. دکتر مظاهر مصفا، مصحح دیوان نزاری بیش از صد مورد از تاثیرپذیری‌های حافظ از اشعار نزاری را نشان داده است. گفته می‌شود که سعدی نیز در منظومات خویش از نزاری یاد کرده و در ایام حیات با نزاری مراوداتی داشته است. از حکیم نزاری آثار متعددی از قبیل دیوان اشعار، سفرنامه، ادب نامه، دستورنامه، مناظره‌ی شب و روز و کتاب ازهر و مزهر، برجای مانده است. نزاری به سال ۷۲۰ ه.ق. درگذشت و در بیرجند به خاک سپرده شد.
Hakim Nizari Quhistani
Hakim Nizari Quhistani, a prominent Persian poet, was born in 1247 CE in Quhistan, a key region in eastern Iran. During the 13th century CE, Quhistan served as a hub for cultural and intellectual exchange due to its strategic location and commercial ties. Nizari’s poetic talent blossomed in his childhood amid the turmoil of the Mongol invasions. After the rise of the Mihrabanids, Nizari served at the court of Shams al-Din Alishah Mihraban in Birjand. In 1295 CE, he composed the “Adab-nameh”, and in 1310 CE, he produced the “Dastur-nameh”, both treatises on practical wisdom. He was simultaneously compiling his “Divan” of poetry, which included profound ghazals and qasidas. Nizari passed away in Birjand in 1320 CE. His works —a fusion of Ismaili wisdom, Persian mysticism, and didactic literature— hold a unique place in Persian literary tradition. His poetry, addressing both social issues and existential contemplations, continues to captivate scholars today.
